Opublikowany przez: monika.g 2017-06-13 16:02:23
Autor zdjęcia/źródło: onlyyouqj/Freepik
Przez wiele lat sądzono, że człowiek rodzi się jako tabula rasa, czyli czysta karta, bez żadnych doświadczeń, umiejętności czy przyzwyczajeń. Wraz z rozwojem nauki coraz więcej argumentów temu przeczyło. Teraz już wiemy, że w czasie rozwoju maluszka w brzuchu mamy dzieje się wiele procesów, które kształtują nie tylko ciało dziecka, ale także zmysły, odruchy i zachowanie. Czego więc maluch może nauczyć się będąc jeszcze w Twoim brzuszku?
Macica wcale nie jest tak cichym miejscem jakby się wydawało. Maluszek wprawdzie jest chroniony przed zbyt intensywnymi dźwiękami z zewnątrz przez powłoki brzuszne mamy, błony oraz wody płodowe, jednak dociera do niego wiele różnych dźwięków. Nie są one takie jak my je słyszymy, ale wykształcony już w 7-8 miesiącu ciąży narząd słuchu dziecka wyłapuje wiele z nich. Już wcześniej, bo nawet ok. 4-5 miesiąca dziecko zaczyna słyszeć pracę narządów wewnętrznych mamy. Słyszy więc bicie Twojego serca, pracę jelit, bulgotanie w Twoim brzuchu, czkawkę czy odbijanie się. Następnie zaczyna słyszeć także dźwięki z zewnątrz, oczywiście bardziej stłumione i mniej wyraźne. Zaczyna też na nie reagować. Pierwszym takim dźwiękiem, który słyszy jest Twój głos. Działa on na maluszka kojąco, uspokaja go. Dzięki temu po urodzeniu rozpozna Cię jako najbliższą mu osobę, swoją mamę. To niesamowite, że na Twój głos zareaguje intensywniej niż na głos taty, który „rozmawiał” z maluszkiem przez Twój brzuch. Według naukowców z Uniwersytetu Kolumbia, którzy badali ten fakt, wynika, że dziecko słyszy głos mamy z dwóch stron: od strony zewnętrznej, czyli brzucha i od środka, czyli drgań strun głosowych. Właśnie dlatego jest on przez nie łatwiej rozpoznawalny niż głos taty, który słyszy bardzo niewyraźnie, stłumiony przez wody płodowe, docierający do niego w postaci lekkich drgań, tak jak inne dźwięki z zewnątrz.
Okazuje się, że noworodek potrafi odróżnić język narodowy od obcego. Z pewnością nie chodzi tu o zrozumienie poszczególnych słów, ale raczej o rytm i melodyjność języka. Tak więc maluch uczy się już w brzuchu mamy swojego języka ojczystego, dzięki temu, że słyszy jej rozmowy z innymi. Również czytanie dziecku książek jeszcze przed narodzinami wspomaga tę naukę.
Oczy dziecka kształtują się już od pierwszych tygodni życia płodowego, jednak aż do 7. miesiąca ciąży są one zamknięte. Dziecko nic przez to nie traci, ponieważ w łonie mamy i tak jest ciemno, więc nawet z otwartymi oczami pod koniec ciąży niewiele widzi. Mimo to zmysł wzroku już działa, co można zaobserwować świecąc latarką na brzuch. Możesz w ten sposób „bawić się” z maluszkiem i odczuwać jego reakcje. Dziecko będzie odsuwało się od światła, co oznacza, że je widzi. Przez skórę jednak światło nie jest tak intensywne, więc nie musisz się obawiać, że uszkodzisz niewykształcony jeszcze w pełni wzrok dziecka. Wręcz przeciwnie, w ten sposób stymulujesz jego rozwój. Dziecko im bliżej porodu tym częściej zaczyna otwierać i zamykać oczy, jakby ćwicząc późniejsze mruganie.
Zmysł smaku dziecka kształtuje się już ok. 7-8 tygodnia ciąży, a po 14. tygodniu maluch umie już rozróżniać smak gorzki, słodki i kwaśny. Świadczą o tym badania ultrasonograficzne, na których np. dziecko staje się bardziej aktywne po zjedzeniu przez mamę czegoś słodkiego. Lekarze zaobserwowali też w czasie niektórych badań, że dziecko liże łożysko i ścianę macicy poznając w ten sposób swoje otoczenie, tak samo jak to robi za pomocą innych zmysłów.
Badania naukowców m.in. z Filadelfii wykazały, że smak i aromat spożywanych przez mamę w czasie ciąży produktów odczuwa również dziecko, ponieważ przenikają one do płynu owodniowego. Dzięki temu maluch rozwija i wzbogaca swoje wrażenia smakowe. Dzieje się tak również w czasie karmienia piersią. Przy wprowadzaniu nowych pokarmów do diety maluszka dziecko jest w stanie zaakceptować o wiele więcej smaków i produktów niż dziecko karmione mlekiem modyfikowanym lub którego mama w czasie ciąży prowadziła dość monotonną dietę.
Razem ze smakiem potraw do maluszka przenikają także zapachy, ale nie tylko samego jedzenia, bo dodatkowo wzbogacone są zapachem mamy. Najprawdopodobniej to właśnie dzięki zmysłowi węchu noworodek rozpoznaje zapach i może zidentyfikować mamę. Dlatego też zaraz po porodzie nie jest wskazane, żebyś od razu się myła. Maluszek przez to może mieć zaburzoną orientację i nie chcieć pić mleka, gdy piersi będą pachnieć żelem pod prysznic zamiast Twoim naturalnym zapachem. Lepiej z kąpielą po porodzie poczekać przynajmniej do pierwszego karmienia, a nawet trochę dłużej.
Na badaniach USG zaobserwowano u dzieci powyżej 32. tygodnia ciąży szybkie poruszanie się gałek ocznych w czasie spoczynku. Świadczy to o tym, że wchodzą one w fazę snu zwaną REM, czyli zasypiania, w czasie którego pojawiają się marzenia senne. Nie da się sprawdzić czy maluszek rzeczywiście śni, bo do tego potrzebne by było monitorowanie fal mózgowych. Jednak w czasie spoczynku dziecko w łonie matki zachowuje się bardzo podobnie do noworodka: z fazy REM przechodzi w głęboką fazę snu, w której jest nieaktywne, a w czasie aktywności potrafi się również wyciszać i skupiać.
Maluch ok. 18-20 tygodnia ciąży zaczyna interesować się tym, co się dzieje wokół niego. Zdawałoby się, że w brzuchu mamy tak właściwie nie dzieje się zbyt wiele, ale malec potrafi sobie znaleźć ciekawe zajęcia. Gdy ma jeszcze na to wystarczająco miejsca obraca się, przekręca, „chodzi” po wewnętrznej stronie macicy. Później uczy się chwytać szczególnie pępowinę, potrafi ją zaciskać i puszczać, co jest trochę niebezpieczną zabawą, bo zbyt długie zaciskanie może powodować niedotlenienie, ale maluch raczej nie ma aż tak silnego uścisku. Potrafi też ssać swoje kciuki. Buzia służy mu też do nauki oddychania, ponieważ to właśnie za jej pomocą nie tylko połyka płyn owodniowy, ale również wciąga go do płuc.
Po narodzinach te umiejętności maluszka posłużą mu do poznawania własnego ciała oraz nowego otoczenia. Przystosowują go one także do życia na zewnątrz. Widać więc wyraźnie, że dziecko w brzuchu mamy nie czeka biernie przez 9 miesięcy na poród, ale wykonuje wiele czynności i uczy się mnóstwa rzeczy, które posłużą mu w przyszłym życiu poza brzuszkiem mamy.
Pokaż wszystkie artykuły tego autora
Nie masz konta? Zaloguj się, aby pisać swoje własne artykuły.